Struinen (en strompelen) door het struweel

27 november 2018 - Belém, Brazilië

Tijdens de twee dagen dat we over de Amazone de afstand tussen Parintins en Belém overbrugden, kregen we te horen dat wegens de lage waterstand het schip niet in Belém maar bij een plaatsje wat dichter bij de kust van de Atlantische Oceaan voor anker zou gaan. Icoaraci ligt ten noorden van Belém en het kost een uur reizen met de bus om in het centrum van Belém te komen. Dat had nogal wat gevolgen voor de excursies (ook de onze). Alle excursies werden in ieder geval twee uur langer door de busreis heen en terug en ook de tijd die het tenderen (weer verzorgd door de locals) kwam daar nog bij. Uiteindelijk zijn we acht uur onderweg geweest (in plaats van de geplande 4 uur).

Belém is een van de grootste steden van Brazilië en ook een van de gevaarlijkste. Van te voren waren we door de HAL (brieven in de hut en via de omroepinstallatie) gewaarschuwd geen opvallende sieraden te dragen, weinig geld mee te nemen (vooral niet laten zien dat je geld bij je hebt) en in een groep bij elkaar te blijven. Toch gingen er op excursie enige dames mee die zich kennelijk niet zonder juwelen tussen de mensen durven te begeven (kettingen, armbanden, dure horloges en oorbellen). Er schijnen in Belém drie dames van ons schip beroofd te zijn, waarbij één een kaakslag kreeg omdat ze haar horloge niet wilde afstaan (dit is niet tijdens een HAL-excursie gebeurd, maar bij mensen die privé op pad gingen). Ons gezelschap (drie bussen vol) is niets van dit alles overkomen, misschien ook wel omdat we tijdens ons vaartochtje begeleid werden door een bootje van politie (zijn ze zelfs bang voor criminaliteit op het water?) Maar als uit de bus stapt en tussen de gewone Brazilianen door naar de aanlegsteiger loopt, kijk je toch wat zorgvuldiger om je heen.

Tijdens de busreis van een uur door de 'voorsteden' van Belém werden we weer geconfronteerd met de troosteloosheid van de steden hier. Rijen kleine huizen en winkeltjes met lelijke graffiti, afgebladderde verf, kapot metselwerk en veel (kleine plastic zakjes met) afval op straat. Dat laatste was nieuw, dat hadden we in Santarém of Parintins nog niet gezien.  En dan ineens rij je langs een nieuwe, moderne wijk met torenhoge flatgebouwen en een prachtig modern autobedrijf, waar Jaguars en Landrovers verkocht worden. Er moet wel bij gezegd worden, dat om zo'n flatgebouw een grote muur staat met een ijzeren hek erin en een rol prikkeldraad erop. Die muren met prikkeldraad vind je trouwens ook om gewone huizen heen. Het verhoogt nou niet bepaald je gevoel van veiligheid...

Na de busrit stapten we over in de ons inmiddels vertrouwde soort boot en konden we Belém van de waterkant af bekijken. Dán maakt de stad wel een imponerende indruk. Het stadsgezicht maakte na enige tijd plaats voor het prachtige groen van het regenwoud met tussen de bomen kleine houten huisjes voorzien van een aanlegsteiger. De mensen die hier woonden, verkozen het eenvoudige leven van een visser boven het troosteloze leven aan de onderkant van de maatschappij in Belém.

Een tocht van een uur door prachtige waterwegen bracht ons bij een kleine woongemeenschap aan het water (met ook weer een kerk en een school), waar onze wandeling door het oerwoud begon. Een smal pad, waar we vaak in ganzenpas overheen moesten lopen, met veel boomwortels voerde ons langs prachtige natuur. Voor een aantal mensen die over normale paden al met een stok moeten lopen, was het echt strompelen. Ze moesten vaak door anderen geholpen worden over  de hoge boomwortels te klimmen. De moeilijkheidsgraad van een excursie staat in het excursieboek aangegeven, maar dat weerhoudt vele slecht ter been zijnde mensen er niet van toch met zo'n excursie mee te willen (misschien is dat er mede de oorzaak van dat het allemaal weel langer duurde dan gepland). Op de boot waren zelfs twee mensen met een rollator meegegaan; gelukkig waren die zo verstandig om tijdens de wandeling op de boot te blijven, maar ook dat hebben we wel eens anders meegemaakt. Loslopende (-kruipende of -vliegende) dieren zijn we onderweg niet tegengekomen, we mochten wel gevangen papegaaien en zelf een tarantula vasthouden. Onderweg raapte de gids allerlei noten en vruchten op die hij openbrak en die geproefd mochten worden. Ook werd nog het razendsnel beklimmen van een palmboom gedemonstreerd door een 77-jarige man.

Na de wandeling werd de rest van de tocht in omgekeerde volgorde afgelegd. De busreis was in de stromende regen. Omdat het overal liggende afval de riolering verstopte, ontstonden er al gauw enorme plassen op de weg. We waren uiteindelijk om kwart over vijf weer terug op het schip, dat eigenlijk al om vijf uur had willen vertrekken. Gelukkig wachten ze altijd als je met een van hun eigen excursies mee bent. Veel mensen liepen mopperend het schip op, omdat we onderweg niets te eten hadden gehad en ook nauwelijks de mogelijkheid/gelegenheid kregen om iets te kopen. Wij hadden zoiets verwacht en hadden wel iets te eten meegenomen.

Samengevat: het was lang en vermoeiend, maar zeer de moeite waard.

Update: Toen wij vanavond in de eetzaal waren kwam er aan het tafeltje naast ons een dame zitten met een blauw gezicht. Het bleek de beroofde dame uit het verhaal hierboven te zijn en ze vertelde wat ze had meegemaakt. Dus nu uit de eerste hand:

Het heeft zich afgespeeld in Manaus (en niet Belém). Ze droeg een armband die moeilijk los ging en daarom had ze voor de excursie een bloes met lange mouwen aangetrokken. Tijdens de excursie had het flink geregend (zie mijn verhaal over Manaus) en ze had de natte bloes na de excursie uitgetrokken. Terwijl ze nog even over een drukke winkelstraat wandelde, werd ze vastgegrepen door een man die haar armband probeerde los te rukken. Toen ze in een reflex haar hand terugtrok, kreeg ze een vuistslag in haar gezicht. Ze gilde en toen begonnen Braziliaanse omstanders zich ermee bemoeien. De man ging ervandoor, achternagezeten door drie Brazilianen die hem te pakken kregen en overdroegen aan de politie. Op het politiebureau aangifte gedaan, de man aangewezen als dader en haar armband weer teruggekregen. Volgens de politie zou de man 'wel voor een jaar de cel ingaan'. Ze werd door een politiewagen weer netjes bij het schip afgeleverd.

De (Nederlandse, met een Amerikaan getrouwde) vrouw vatte de hele zaak nogal laconiek op. Ze was duidelijk niet van plan haar vakantie door dit voorval te laten verpesten.

Foto’s